Hoe vervoer je mens, dier en post in de ongerepte Canadese wildernis? Eind 19e eeuw gebeurde dit vaak te paard, per hondenslede of zelfs te voet, met de nodige ontberingen en tragische ongelukken als gevolg. Totdat een Nederlander een gouden idee ontwikkelde, dat een ware revolutie in de Canadese wildernis ontketende.
Er zijn talloze beroemde foto’s te vinden van goudzoekers die in de winter van 1897 de White Pass overstaken tijdens de beroemde Klondike Gold Rush. Om vervolgens op de modderige en besneeuwde paden hun uitgehongerde paarden achter te laten, die simpelweg niet opgewassen waren tegen de zware omstandigheden van de Canadese winters.
Bush plane
Met de komst van de eerste vliegtuigen begin 20e eeuw veranderde er een hoop in de Canadese wildernis. Dorpjes als Old Crow, Mayo of Dawson City in Yukon Territory werden plots in een dag bereikbaar, terwijl ze daar normaal dagen, zo niet weken over deden. Maar waar land je een vliegtuig als er geen airstrip is of tijdens een strenge winter? Al snel werd er geëxperimenteerd met ski’s en drijvers; de zogenoemde bush plane werd geboren. Er kon geland worden op sneeuw, ijs en water en met de komst van de bush plane werd de Canadese wildernis in één klap een stuk bereikbaarder.
Fokker Universal
Een van de meest iconische bush planes is een van oorsprong Nederlands ontwerp. Anthony Fokker begon namelijk in de jaren 20 van de vorige eeuw een assemblagefabriek in Hasbrouck Heights bij Teterboro Airport in New Jersey. Een Nederlands luchtvaartavontuur in Noord-Amerika was geboren, met als eerste resultaat de Fokker Universal. En van die eenmotorige hoogdekker zouden er nog vele van de band rollen: doordat de Fokker Universal door zijn bijzondere landingsgestel en schokbrekers goed uit de voeten kon op ruig terrein werd hij al snel een van de meest gebruikte bush planes in het uitgestrekte Noord-Canada. Het vliegtuig kon uitgerust worden met zowel ski’s en drijvers als wielen, en was daardoor multi-inzetbaar.
CF-AAM
Het meest bijzondere verhaal is waarschijnlijk dat van de Fokker Super Universal met als registratiecode CF-AAM. Dit bijzondere vliegtuig vloog in de jaren 30 heel wat uren over de Yukon tussen Dawson City, Mayo, Fort Selkirk en Atlin. Na een verkeerde waterlanding in 1936 op Francis Lake werd de CF-AAM opgelapt, om uiteindelijk een noodlanding te maken met een afgebroken wiel in de wildernis bij Dawson City. De brokstukken bleven achter om uiteindelijk in de jaren 70 geborgen te worden door de twee Yukon-piloten Bob Cameron en Tony Hanulik. In samenwerking met het Royal Aviation Museum of Western Canada werd begonnen aan een 18 jaar durend restauratieproject, om uiteindelijk op 24 juli 1998 zijn eerste testvlucht weer te maken. Met een speciale vergunning werden nadien vliegshows aangedaan en in 2001 vloog de CF-AAM zijn historische route in de Yukon voor de laatste maal – 65 jaar later! Vele vliegshows en 35.000 mijl verder mocht de CF-AAM eindelijk met pensioen en geniet het toestel nu van zijn welverdiende rust in het Royal Aviation Museum of Western Canada in Winnipeg, Manitoba. Een vliegend einde van een van Canada’s meest betrouwbare en iconische bush planes, die ooit door het Canadese luchtruim vloog.
De Havilland Canada DHC-2 Beaver
Wie vandaag de dag op de pier van Vancouver op een rondvlucht in een Beaver-watervliegtuig staat te wachten, is zich er waarschijnlijk niet van bewust dat de geschiedenis van dit ontwerp teruggaat tot 1947. De eerste testvlucht werd gemaakt op 16 augustus van dat jaar met de CF-FHB-X: de geboorte van de Beaver was een feit. De Havilland is een van oorsprong Engelse vliegtuigbouwer, die uiteindelijk in 1928 een vliegtuigfabriek oprichtte in de buurt van Toronto, Ontario onder de naam De Havilland Canada, afgekort tot DHC. Dat de historische Beaver vandaag de dag al 75 jaar het Canadese luchtruim doorkruist, had niemand durven bevroeden.
Klaar voor de toekomst
Nog steeds verbindt dit kleine, maar o zo sterke vliegtuigje de meest afgelegen gebieden met de buitenwereld. Er vliegen op dit moment nog enkele honderden Beavers boven Canada en allemaal hebben ze hun eigen verhaal en geschiedenis. Noteer tijdens een rondvlucht maar eens het registratienummer op de staart. Voer dit in op de website www.dhc-2.com en er gaat een wereld voor je open: elke denkbare historische foto van het desbetreffende vliegtuig komt naar boven en vertelt de hele levensloop. Zelfs nu nog wordt de Beaver dagelijks gebruikt in Canada. Wie op Vancouver Island meegaat met een Historic Mail Flight vanuit Gold River met Air Nootka of vanuit Campbell River met CorilAir heeft grote kans in een Beaver te stappen. Door Harbour Air worden zelfs nog lijndiensten tussen Victoria en Vancouver uitgevoerd, of rond de Gulf Islands en de Sunshine Coast. Canadese luchtvaartgeschiedenis die heden ten dage nog steeds ervaren kan worden. En met de eerste elektrische Beaver – gebouwd door Harbour Air – is het iconische vlietguig zelfs klaar voor de toekomst.
Als je op vakantie gaat in Canada zal een rondvlucht in een Fokker Universal niet meer lukken, maar een reis door Canada zonder Beaver-tocht is voor ons ondenkbaar. En als je de iconische Fokker toch wilt zien? Winnipeg it is!
