‘Dit kan toch niet anders dan de mooiste weg op aarde zijn’, denk ik hardop terwijl ik mijn auto een bergbocht uitdraai en opnieuw een door bossen en besneeuwde toppen omzoomd, diepblauw fjord in het vizier krijg. Van de ruim 60.000 kilometer die ik de afgelopen 13 jaar door Zuid-Amerika heb gereden, behoren deze kilometers - over de Carretera Austral in het zuiden van Chili - zonder twijfel tot de meest indrukwekkende. Een duizelingwekkend decor dat voert langs eindeloze en ongerepte landschappen.
Eerder die dag ben ik vanuit het vissersdropje La Arena aan boord gegaan van een ferry die mij en mijn auto naar dit nationale park van Hornopirén hebben overgezet. Later vandaag staat me nog een overtocht te wachten. Eén van vier uur, waar mijn auto dus even rust krijgt, maar mijn fototoestel overuren zal maken. Even kijk ik naar boven… ‘hoe tevreden zou Douglas Tompkins vanuit de hemel neerkijken op dit fantastische landschap?’
Het land van Douglas Tompkins
De Amerikaan Douglas Tompkins, rijk geworden als oprichter van de kledingmerken Esprit en The North Face, is de postume beschermheer van een aantal prachtige gebieden in het Chileens Patagonië. Nadat hij zijn bedrijven had verkocht, vertrok hij samen met zijn vrouw Kris naar het zuiden van Chili, het gebied dat hij al in 1968 ontdekte tijdens een zes maanden durende road adventure trip van Californië naar Patagonië. Begin jaren ’90 begint hij met het opkopen van stukken land. Hij wil er natuurparken creëren en het landschap terug brengen naar de oorspronkelijke staat om het vervolgens terug te geven aan de overheid. De initiatieven van Tompkins stimuleren ook de Chileense overheid om zelf stukken land aan te pakken en te beschermen. Het zuiden van Chili en de grensstreek met Argentinië veranderen daardoor in één groot gebied van ongekende natuurlijke schoonheid. Als hij eind 2015 met een paar vrienden een kajaktocht onderneemt in één van zijn natuurgebieden, komt Douglas Tompkins in het water terecht. Hij raakt onderkoeld en overlijdt als gevolg daarvan.
Een prachtige erfenis
De erfenis van Douglas Tompkins mag er zijn. Via hun stichting The Conservation Land Trust kochten hij en zijn vrouw Kris ruim 800.000 hectare grond op, waarop zij zeven verschillende natuurreservaten stichtten, waaronder het Pumalín Park en het Corcovado National Park. Door zijn parken toegankelijk te maken voor het publiek trachtte Tompkins het omgevingsbewustzijn van de bezoekers te vergroten. Hij legde, met respect voor de natuur, een infrastructuur aan met wandelroutes, bezoekerscentra, camp grounds en restaurants, om daarmee de bezoekers een echte ‘wilderness experience’ te kunnen bieden.
De Carretera Austral
De Chileense Carretera Austral, die een aantal van de natuurgebieden van de Conservation Land Trust met elkaar verbindt, is een (nog) voor het grootste gedeelte onverharde, maar goed begaanbare route door één van de meest ongerepte en ruige landschappen in het zuiden van Chili. Met de aanleg van de weg werd in 1976 begonnen omdat de toenmalige dictator Pinochet vond dat de Chileense inwoners in het uiterste zuiden van het land zich te veel op Argentinië richtten. De 1240 kilometer lange weg loopt van Puerto Montt, de hoofdstad in het Chileense Merendistrict, naar het gehucht Villa O’Higgins en geldt zonder twijfel als één van de mooiste autoroutes ter wereld!
Pumalín en Corcovado NP
Tompkins’ eerste grote conservatieproject was Pumalín National Park (FOTO BOVEN), een 320.000 hectare groot gebied in de Zuid-Chileense provincie Palena, aan de noordzijde van de Carretera Austral. Het gebied bestaat uit bergen met regenwoud, meren, rivieren en fjorden. Via bospaden is het mogelijk om naar verschillende bergtoppen te hiken, die stuk voor stuk een spectaculair uitzicht op de omgeving bieden. Iets zuidelijker ligt het Corcovado National Park, een ongeveer even groot gebied aan de Chileense zuidkust rondom de vulkaan Corcovado. Corcovado National Park beslaat ongeveer 295.000 hectare en herbergt maar liefst 82 meren, omringd door inheemse bossen waar onder meer poema's leven. De brakke riviermondingen waar de Corcovado en Tic Toc rivieren in de Golf van Corcovado stromen, zijn uitzonderlijke leefgebieden van immense kolonies kustvogels. Pinguïns rennen er over de rotsen en ook zeehonden en zeeleeuwen, gedijen zeer goed in de baai, die ook nog eens een belangrijke kweekvijver vormt voor blauwe vinvissen, de grootste dieren op aarde.
Onafgebroken sensatie
Gelukkig heeft de Conservation Land Trust, die inmiddels twaalf parken in Chili en Argentinië beheert, niet het monopolie op de natuur in deze landen. De overheden worden ook steeds actiever in het beschermen van de natuur, waardoor de tocht over de Carretera Austral een onafgebroken sensatie is met steeds wisselende landschappen. Wie verder zuidwaarts trekt ziet groene regenwouden en immense watervallen langzamerhand veranderen in een landschap van met sneeuw bedekte bergen, vulkanen, diepblauwe meren en gletsjers. Onderweg is een bezoek aan de Catedral de Mármol, ofwel de marmeren kathedraal aan de oevers van het Lage General Carrera een must. De prachtig gevormde marmeren tunnels en grotten in deze ‘natuurkathedraal’ zijn tot stand gekomen door duizenden jaren erosie die tot een bizar stelsel van gangen en uitgesleten ruimtes hebben geleid. De grotten zijn bereikbaar met een kleine boot vanuit Puerto Río Tranquilo.
Een reis door Patagonië met Torres del Paine (FOTO BOVEN) is natuurlijk niet compleet als je ook niet even een kijkje neemt in het buurland Argentinië, het land van de uitgestrekte pampa’s. Temeer als je op je route twee UNESCO Werelderfgoederen kunt bezoeken! Het eerste ligt in de mooie Chacabuco vallei en is de Cueva de los Manos, ofwel de Grot van de Handen. Een uitzonderlijke verzameling van grotkunst, die 13.000 tot 9.500 jaar geleden is gemaakt. Naast talloze handafdrukken vind je hier ook andere afbeeldingen zoals die van wilde dieren en voorstellingen van de jacht. Het andere is de immense Perito Moreno gletsjer met zijn kilometers brede en 70 meter hoge ijswand, die elke dag onder luid gekraak van het ijs enkele meters opschuift. Een fenomeen waarop je niet uitgekeken raakt. En…je kunt in Argentinië een stuk rijden van de vermaarde Ruta40, met 5.500 kilometer de langste onafgebroken weg ter wereld. Ook dat is weer een ervaring op zich en een mooi doel voor een volgende Zuid-Amerika reis.
