3 mei 2024 - In de hooglanden van Bali liggen duizenden hectares aan weelderig groene sawa’s, die vanaf de bovenste regionen van vulkanen terrasgewijs naar beneden lopen tot diep in de valleien. De rijstvelden gaan zo op in het landschap van het eiland, dat ze haast in de berghellingen geboetseerd lijken te zijn. Zo ook de rijstterrassen van Jatiluwih in het hart van de regio Tabanan, een schilderachtig schoolvoorbeeld van soebak, het watermanagement- en irrigatiesysteem in het Culturele Landschap van Bali dat in 2012 door UNESCO tot Werelderfgoed werd uitgeroepen.
Jatiluwih betekent in het Balinees ‘prachtig teakhout’ en is niet alleen voor ons gewone stervelingen een must-see bestemming, die een vaste plek heeft in de top tien van meest bezochte bezienswaardigheden. In het eerste jaar na de wisseling van de wacht in het Witte Huis trok de voormalige Amerikaanse president Obama met zijn vrouw Michelle en dochters Malia en Sasha door het panoramische landschap om de schoonheid en impact van deze regio met eigen ogen te zien. De uitgestrekte terrassen van Jatiluwih liggen op veertig kilometer of twee uur rijden van Denpasar en lopen van de top van de berg helemaal tot aan de voet aan zee. Bij de nabijgelegen Gunungsari Orchard aan de kust komt de koele berglucht op 640 meter hoogte samen met de warme zeebries. Op de weldadig rustige heuvel heb je een schitterend uitzicht op de zorgvuldig aangelegde terrassen van Jatiluwih en het complexe web van bewateringskanalen ertussen.
De weg van het water
Soebak, dus. Dit traditionele irrigatiesysteem is onlosmakelijk verbonden met de rijstvelden en wordt al eeuwen van generatie op generatie overgedragen – lokale wijsheid op zijn best. Natuurlijk helpt het dat op Bali zo’n 150 rivieren en beekjes het hele jaar door water leveren, maar zonder mensenhanden was de rijstproductie hier waarschijnlijk reddeloos verloren. Het complexe Balinese irrigatiesysteem is vooral uniek omdat het niet door koningen verordonneerd is, maar door dorpelingen binnen zogenaamde watercollectieven bedacht en ontwikkeld werd. Omdat boeren volledig afhankelijk zijn van een succesvolle bewatering van hun velden hebben ze er alle belang bij dat de verschillende lokale soebaksystemen een solide en uniform geheel vormen, waarbij iedereen evenveel baat heeft.
Het hele artikel lees je in Indonesië Magazine (PREMIUM, alleen voor abonnees) >>
Reacties