Pas 17 jaar geleden besloot de Unesco in al zijn wijsheid eindelijk ook de natuurlijke schoonheid van Noorwegen op te nemen in de wereldvermaarde erfgoedlijst. Onder de Noorse wonderen vind je nu dan ook eindelijk de Geirangerfjord en Nærøyfjord, naast de archipel Vegaøyan en culturele attracties als Bryggen, de Urnes-staafkerk, de petrogliefen van Alta en de oude mijnstad Røros. Noorwegen Magazine stelt ze aan je voor.
Dat het tot 2005 moest duren voordat de natuur van Noorwegen op de werelderfgoedlijst werd opgenomen, is zacht gezegd een schande – net als dat de fjorden samen nog steeds het enige natuurwonder op een lijst van in totaal acht plekken zijn. Zelfs Nederland is met tien werelderfgoederen beter bedeeld.
Bruggen bouwen
Cultureel gezien geniet Noorwegen wel al veel langer van de troostende schaduw van Unesco. Bryggen, de oude werf van Bergen, werd in 1979 aan de culturele erfgoedlijst toegevoegd om de herinnering aan de Hanseatische handelstijd van de 14e tot de 16e eeuw levend te houden. De 62 houten gebouwen zijn een goed voorbeeld van hoe Noord-Europa er uitzag in die tijd, en worden bij schade volgens oude methodes en patronen gerestaureerd.
De werf heeft in de loop der jaren vele branden overleefd en wordt dan ook als een havik bewaakt door de stad Bergen. Op de plek waar vele huizen door de laatste grote brand in 1955 in de as werden gelegd, verrijst nu een museum met een tentoonstelling over Bryggen. Aan de westkust staat een andere culturele gigant: de Urnes-staafkerk. Dit houten godshuis werd gebouwd in 1130 en symboliseert een bijzondere band tussen het christelijke geloof en de Vikingen. Unesco nam de staafkerk op in haar lijst omdat hierin Keltische kunst, Vikingtradities en Romaans ruimtegebruik samenkomen. Op zijn oorspronkelijke locatie – een oude boerderij bij de Lustrafjord – worden nog steeds incidenteel diensten gehouden.
Kou en koper
De Vega-archipel, beter bekend als Vegaøyan, was tot voor kort het enige natuurgebied op de lijst. Deze eilandengroep van een stuk of twaalf landmassa’s iets ten zuiden van de poolcirkel werd echter opgenomen wegens de bijzondere manier waarop de lokale bevolking de ijzige kou al vanaf de Steentijd overleefde, onder meer door het gebruik van eendendons. Ook eeuwenoud: de 6.200 jaar oude rotstekeningen van Alta, die sinds 1985 op de lijst staan. Meer dan 6.000 afbeeldingen, verdeeld over vijf aparte vondplaatsen, sieren hier de omgeving die door jagers en vissers uit de Late Steentijd werd gebruikt voor rituelen. Bij Hjemmeluft/Jiepmaluokta vind je een uitgebreid museum dat aan de rode schilderingen is gewijd; dit is tevens het enige gebied dat openstaat voor publiek. In de zomer, want ’s winters zijn de tekeningen bedekt door een dikke laag sneeuw. Op zo’n 1,500 kilometer zuidwestwaarts daarvan dook de mijnstad Røros al in 1980 op tussen de officiële erfgoederen. In een weinig inspirerend berggebied kwam de stad vanaf de 17e eeuw tot wasdom in het verlengde van de kopermijnen. Deze mijnen werden maar liefst 333 jaar geëxploiteerd, totdat de schachten in 1977 definitief sloten. Het middeleeuws aandoende Røros werd compleet herbouwd nadat Zweedse troepen het stadje in 1679 verwoestten. Tegenwoordig zie je er zo’n tachtig houten huizen, waarvan de meeste rond een binnentuin zijn gebouwd.
Criteria
De Geirangerfjord en Nærøyfjord liggen in het zuidwesten van Noorwegen, op 120 kilometer van elkaar. Binnen het fjordengebied, dat zich uitstrekt van Andalsnes tot Stavanger, staan deze uitzonderlijke lange en diepe fjorden volgens de Unesco model voor het typische landschap dat Noorwegen zo mooi maakt.
Met name de steile rotswanden, die van 500 meter onder de waterspiegel van de Noorse Zee tot 1.400 meter naar de hemel reiken, worden geroemd. Dat over deze wanden ook vele watervallen klateren, zal vast geholpen hebben. Door de ongerepte omringende naald- en loofbossen stromen diverse rivieren naar gletsjermeren en ruige berggebieden, waar unieke planten en dieren een vredig bestaan leiden.
Lees het hele artikel in ons magazine Noorwegen ROADTRIPS. Bestellen kan hier >>
Hier ligt het Geirangerfjord:
Reacties