28 juli 2024 - De dagen dat husky’s en poolexpedities een exclusieve mannenaangelegenheid waren, zijn voorbij. Het mennen van sledehonden gaat menig vrouw zeer goed af. Fotografe Nicole Franken en journaliste Anneke de Bundel gingen in het Noorse Hallingdal op zoek naar een vrouwelijke musher en belandden in de slee van de Noorse marathonwinner Elin Nordheim–Skarpås.
Als een husky met pensioen moet, belt Jarle zijn broer, de jager. Een hond die niet meer kan werken, is een ongelukkige hond. Terwijl Jarle op het erf blijft, neemt de jager de hond mee achter de schuur en doodt hem met een kogel. De forse huskymenner huilt steevast geluidloos. Het verhaal van Jarle komt via de fotografe. Urenlang zitten we ieder op een rendierenvel in een huskyslee. Terwijl zij de husky’s op de sneeuwvlaktes hoog in de Noorse bergen in beeld brengt, vertelt Jarle staand op zijn slee zijn verhaal. Over zijn liefde voor zijn honden. Over het verdriet als hij ze laat afmaken.
Meisje
Elin Nordheim–Skarpås deelt die liefde. Ze is een jonge getalenteerde Noorse huskymusher, die afgelopen jaar de Gausdalmarathon won met zes van haar eigen honden en twee die ze van Jarle leende. Ze is net 23 als ze als eerste over de finish glijdt. De zeven honden hebben in 7 uur en 39 minuten honderd kilometer afgelegd. Een prestatie omdat hond nummer acht geblesseerd raakte en in de slee vervoerd moest worden. Op haar boerderijtje wacht ze ons op. Een meisje nog. Maar wel een meisje voor wie andere mushers tegenwoordig in de rij staan als ze puppy’s heeft. Haar honden garanderen sinds afgelopen jaar immers de overwinning. Ze is gekleed in een vuile salopet, een bontgevoerde muts en dikke waterdichte schoenen. Schoenen die later vervangen worden door gevoerde laarzen van rendierenvel. Belangrijk, omdat de sneeuw tijdens een tocht de voeten urenlang bedekt, waardoor mushers op foto’s altijd voetloos lijken.
Instinct
Nomadenstammen uit Siberië en Eskimo’s uit Alaska maakten als eersten gebruik van sledehonden. Drieduizend jaar later zijn de honden nog steeds geschikt om lange afstanden af te leggen. En nog altijd kunnen de honden met weinig voedsel toe. Onder barre omstandigheden leven ze buiten, slapen ze opgerold in de sneeuw, waarbij het puntje van de staart de neus bedekt. Hoewel het traditionele werk van husky’s door sneeuwscooters en vliegtuigen is overgenomen, blijven de honden onontbeerlijk voor de mens omdat ze een streepje voor hebben op de techniek: ze beschikken over instinct.
Bloedsoep
Terwijl Elin restjes gehakte elandenpoten met water aanmengt tot een bloederig ontbijtsoepje rukken de honden in de sneeuw aan hun kettingen. Ieder voor hun eigen hok blaffen ze om aandacht. Vier teefjes en vier reutjes in verschillende kleurschakeringen. ‘Drie jaar geleden kwam ik per toeval in aanraking met sledehonden,’ begint Elin, terwijl ze stoïcijns in de bloedsoep roert waaruit een weeë lucht opstijgt. ‘Ik hield altijd al van honden, maar gewoon, zoals de meeste mensen. Thuis hadden we een hond die voor de kachel lag. Mijn ouders trakteerden me op een huskytocht en ik was verloren. Dat je alleen met honden een avontuur aangaat en onderdeel bent van de natuur. Dat heeft me gegrepen.’
Het hele artikel is te lezen op ons themakanaal NoorWegen (PREMIUM, alleen voor abonnees) >>
Door Anneke de Bundel
Reacties